بررسی جامع ارتودنسی متحرک؛ مزایا + معایب

ارتودنسی متحرک یکی از روش های پرطرفدار ارتودنسی دندان است. به کمک این روش درمانی می توان بسیاری از مشکلات ارتودنسی مثل نامرتبی دندان ها و مشکلات بایت را به تدریج درمان کرد.

در صورتی که تصمیم به انجام ارتودنسی متحرک را دارید و یا اینکه پزشکتان این روش را برای شما در نظر گرفته است؛ حتماً قبل از درمان درباره این روش، مزایا، معایب و هزینه آن باید اطلاعات داشته باشید که ما در اینجا تمامی این اطلاعات را در اختیارتان قرار داده ایم.

ارتودنسی متحرک چیست؟

انواع ارتودنسی دندان شامل ارتودنسی ثابت است که در این روش براکت ها تا پایان طول درمان بر روی دندان های بیمار می چسبند. اما نوع دیگر ارتودنسی متحرک است که براکت ها قابلیت خارج کردن از دهان را دارند.

در واقع در صورتی که از ارتودنسی متحرک استفاده می کنید شما می توانید در هنگام غذا خوردن، آشامیدن، مسواک زدن، نخ دندان کشیدن یا حتی شرکت در مراسم خاص براکت های متحرک را از دهانتان خارج کنید.

با روی کار آمدن دستگاه های متحرک به ویژه نوعی از آن که به نام الاینر شفاف، ارتودنسی شفاف یا ارتودنسی نامرئی مشهور است، تحول عظیمی در ارتودنسی ایجاد شود. در واقع قبل از رونمایی از این محصولات بسیاری از افرادی به دلیل سیم کشی دندان ها، حاضر به درمان ارتودنسی نبودند؛ اما با روی کار آمدن پلاک های شفاف با خیال راحت تن به این کار دادند و از مزایای این روش درمانی فوق العاده بهره مند شدند.

کاربرد ارتودنسی متحرک چیست؟

• مرتب سازی دندان های کج با شدت ناهنجاری خفیف تا متوسط؛
• حرکت دادن دندان ها؛
• از این تجهیزات به عنوان ارتودنسی پیشگیری یا ارتودنسی کودکان هم استفاده می شود.
• مکمل ارتودنسی ثابت به منظور وسیع کردن کام یا اعمال کشش خارجی دهانی؛
• به عنوان ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی به منظور حفظ نتیجه بعد از درمان ارتودنسی ثابت؛

مزایای ارتودنسی متحرک چیست؟

• تداخلی در غذا خوردن شما ایجاد نمی کند و در هنگام غذا خوردن به راحتی می توانید براکت های متحرک را از دهانتان خارج کنید.
• برخلاف زمانی که از ارتودنسی ثابت استفاده می کنید هیچ گونه محدودیت تغذیه ای ندارید و حتی می توانید از مواد غذایی سفت، سخت و چسبناک مثل ته دیگ، آدامس، توفو و… استفاده کنید.
• رعایت بهداشت دهان و دندان مانند همیشه است؛ چرا که برای این کار باید پلاک های متحرک را از دهانتان خارج کنید.
• برخی از عوارض ارتودنسی ثابت مانند تحلیل ریشه دندان در صورت انتخاب این روش بسیار کم است.
• در صورتی که درد و فشار وارده غیر قابل تحمل باشد می توانید با مشورت متخصص ارتودنسی به طور موقت دستگاه را از دهانتان خارج کنید.
• تجهیزات ارتودنسی متحرک در دهان به نسبت تجهیزات ارتودنسی ثابت کمتر به چشم می آیند.
• در مراسم ها یا موقعیت های حساس می توانید دستگاه ارتودنسی را از دهانتان خارج کنید.
• قیمت ارتودنسی متحرک معمولاً چندان زیاد نیست.

معایب ارتودنسی متحرک چیست؟

• ممکن است روی گفتار شما تأثیر بگذارد و در ادای برخی حروف به مشکل بربخورید.
• برای درمان ناهنجاری های شدید دندانی مناسب نیستند و در این صورت باید از ارتودنسی ثابت استفاده شود.
• در صورت عدم همکاری بیمار و استفاده نکردن حداقل 20 ساعت در روز، درمان با شکست مواجه می شود.
• معمولاً ارتودنسی متحرک فک پایین دشوار است و در اکثر مواقع تنها برای فک بالا این نوع ارتودنسی تجویز می شود.
• در صورت فراموشکاری و سهل انگاری در نگهداری براکت ها احتمال شکستن، تغییر رنگ و تغییر فرم دادن پلاک ها وجود دارد.

انواع ارتودنسی متحرک

با اینکه اکثر افراد ارتودنسی متحرک را تنها با الاینرهای شفاف می شناسند؛ اما این روش ارتودنسی انواع مختلفی دارد که از جمله آنها عبارتند از:

الاینر شفاف

الاینر شفاف که نوعی ارتودنسی نامرئی است از مدرن ترین و بهترین روش های ارتودنسی متحرک است. در این روش یک الاینر پلاستیک شفاف بر روی دندان ها قرار می گیرد و در آن خبری از براکت و سیم فلزی نیست.

متخصص ارتودنسی تعدادی الاینر در اختیار بیمار قرار می دهد که تقریباً هر دو هفته یک بار با توجه به حرکت دندان ها نیاز به تعویض آنها می باشد. با توجه به نامرئی بودن این الاینرها، بسیاری از بزرگسالان برای مرتب کردن دندان ها این روش را انتخاب می کنند.

پلاک متحرک با فنر Z

از پلاک متحرک با فنر زد به منظور اصلاح دندان های جلویی که عقب رفته اند استفاده می شود. در صورت استفاده از این نوع پلاک ها دندان ها به سمت جلو حرکت می کنند و هم ردیف با سایر دندان ها قرار می گیرند. ارتودنتیست ها برای ارتودنسی کودکان هم در برخی مواقع از این روش استفاده می کنند.

ارتودنسی فانکشنال

ارتودنسی فانکشنال علاوه بر مرتب کردن دندان ها به بهبود وضعیت دو فک نیز کمک می کند. در صورتی که فک بالا یا پایین فضای کافی نداشته باشند، ارتودنتیست به جای کشیدن دندان ها می تواند از پلاک فانکشنال استفاده کند که نوعی پلاک متحرک بوده و با فشاری که به فک وارد می کند باعث حرکت استخوان های آن می شود.

ریتینر

ریتینر یا تثبیت کننده ارتودنسی و یا نگهدارنده ارتودنسی نوع رایج دیگر ارتودنسی متحرک است. معمولاً از این پلاک پس از اتمام درمان ارتودنسی به منظور تثبیت درمان استفاده می شود. بدون استفاده از این نوع پلاک ها احتمال بازگشت ارتودنسی و کج شدن مجدد دندان ها وجود دارد.

چه افرادی کاندیدای مناسبی برای ارتودنسی متحرک هستند؟

• افرادی که به هم ریختگی جزئی تا متوسط دندانی دارند.
• کسانی که فاصله بین دندانی دارند با استفاده از پلاک های متحرک می توانند این مشکل را برطرف کنند.
• برخی ناهنجاری های فکی مانند بیش فشاری در فک ها، بستگی ناصحیح فک ها یا فک بازی بیش از حد به کمک این روش قابل اصلاح است.

ارتودنسی متحرک بهتر است یا ثابت؟

نمی توان به طور قطع گفت ارتودنسی متحرک بهتر است یا ثابت؛ چرا که هر کدام از این روش ها مزایا و معایب خاص خود را دارند. در واقع این ارتودنتیست است که با توجه به شدت ناهنجاری دندانی، سن شما، شرایط بدنی و…. بهترین روش ارتودنسی را انتخاب می کند.

اما به طور کلی در صورتی که ناهنجاری های دندانی جزئی یا متوسط باشد، به احتمال زیاد متخصص ارتودنسی پلاک های متحرک را انتخاب می کند. اما در صورتی که دندان های شما برای حرکت نیاز به نیروی شدیدی داشته باشد، از روش های ارتودنسی ثابت استفاده می کند.

مدت زمان درمان با ارتودنسی متحرک

به طور کلی ارتودنسی از چه نوعی باشد، ثابت یا متحرک جزء درمان های زمان بر است و نیاز به صبر و تحمل دارد. مدت زمان درمان ارتودنسی به فاکتورهای مختلفی مثل نوع و شدت ناهنجاری و سن بیمار بستگی دارد. اما به طور کلی طول درمان با پلاک های متحرک از 12 تا 36 ماه است.

روش های مراقبت از پلاک های متحرک ارتودنسی

• در هنگام غذا خوردن یا مصرف نوشیدنی ها به غیر از آب باید پلاک های متحرک را از دهانتان خارج کنید.
• در روزهای اولیه استفاده از پلاک های متحرک ممکن است در گفتار شما اختلال ایجاد شود که این مشکل بعد از گذشت حداکثر سه روز رفع خواهد شد.
• پلاک متحرک را به خوبی با آب و شوینده بشویید و هفته ای یک بار پلاک ها را داخل حلال مخصوص قرار دهید تا تغییر رنگ ندهد.
• پس از هر بار خارج کردن پلاک ها از دهان حتماً آنها را در ظرف مخصوص خود قرار دهید تا از شکستن، آسیب دیدن و گم شدن آن جلوگیری کنید.

سؤالات متداول