بیماری لثه به چه علت ایجاد می شود؟ علائم، روش های تشخیص، درمان و پیشگیری از آن

بیماری لثه یکی از مشکلات شایع دهان و دندان است که می تواند تأثیرات قابل توجهی بر سلامت عمومی فرد داشته باشد. این بیماری در ابتدا به صورت التهاب بروز می کند و در صورت عدم درمان، می تواند به مشکلات جدی تری مانند پریودنتیت منجر شود. در این مقاله از لبخندفا به بررسی علل، علائم، روش های تشخیص، درمان و پیشگیری از این بیماری خواهیم پرداخت. هدف ما آگاهی بخشی به افرادی است که به این بیماری مبتلا هستند یا نگران آن هستند.

 بیماری لثه چیست؟

بیماری لثه به شرایطی اطلاق می شود که در آن بافت های نرم و سخت اطراف دندان ها دچار التهاب و عفونت می شوند. این مشکل معمولاً ناشی از تجمع پلاک دندانی و باکتری ها در سطح لثه ها است. در مراحل ابتدایی، التهاب لثه می تواند به راحتی قابل درمان باشد، اما در صورت عدم توجه، می تواند به عفونت های جدی تری منجر شود.

انواع بیماری لثه

التهاب لثه (Gingivitis): این حالت در اثر تجمع پلاک دندانی ایجاد می شود و می تواند با قرمزی، تورم و خونریزی لثه ها همراه باشد. این بیماری معمولاً قابل درمان است و با رعایت بهداشت دهان و دندان بهبود می یابد.

پریودنتیت (Periodontitis): این وضعیت شدیدتر از التهاب لثه است و می تواند باعث آسیب به بافت های پشتیبان دندان، از جمله استخوان فک شود. در این حالت، لثه ها به عقب می روند و دندان ها ممکن است لق شوند یا حتی بیفتند.

بیش تر بخوانید: منظور از کرم و باکتری دندان چیست؟

علت بیماری لثه

مشکلات لثه می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. تجمع پلاک دندانی در سطح دندان ها و لثه ها، عامل اصلی مشکلات لثه است. این پلاک شامل باکتری هایی است که می توانند باعث التهاب و عفونت شوند. پلاک در صورت عدم تمیز کردن منظم، به تارتار تبدیل می شود که از بین بردن آن دشوارتر است.

برخی افراد به دلیل وراثت و ژنتیک، مستعد ابتلا به بیماری های دهان و دندان هستند. اگر یکی از اعضای خانواده شما به این بیماری ها مبتلا باشد، احتمال ابتلای شما نیز بیشتر می شود. همچنین عدم مصرف کافی ویتامین ها و مواد معدنی و وجود برخی از بیماری ها مانند دیابت و بیماری قلبی، می توانند در تضعیف سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به بیماری دهان نقش داشته باشند. دیابت می تواند باعث کاهش توانایی بدن در مقابله با عفونت ها شود و این موضوع می تواند به تشدید التهاب لثه کمک کند.

 تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی می تواند به حساسیت لثه ها منجر شود. در این دوره ها، لثه ها ممکن است بیشتر در معرض التهاب قرار گیرند. علاوه بر این ها مصرف دخانیات می تواند موجب کاهش جریان خون به لثه ها و ضعف سیستم ایمنی شود که خطر ابتلا به بیماری های دهان را افزایش می دهد. افرادی که سیگار می کشند، بیشتر از دیگران به عفونت های لثه دچار می شوند.

بیش تر بخوانید: بهترین آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت لثه کدامند؟

علائم بیماری لثه

شناسایی علائم مشکلات لثه در مراحل ابتدایی می تواند به درمان سریع تر و موثرتر کمک کند. لثه ها ممکن است قرمز و متورم شوند و در هنگام مسواک زدن خونریزی کنند. خونریزی یکی از نشانه های اصلی التهاب لثه است و باید جدی گرفته شود. ممکن است افراد احساس درد یا حساسیت در لثه ها و دندان ها داشته باشند. این درد معمولاً در هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن تشدید می شود. عفونت های لثه می توانند باعث بروز بوی بد دهان شوند. این مشکل می تواند به عنوان یکی از علائم شایع بیماری لثه تلقی شود.

لثه ها ممکن است به سمت دندان ها عقب نشینی کنند و طول دندان ها بیشتر به نظر برسد. این وضعیت می تواند باعث ایجاد فضای بیشتری بین دندان ها و لثه ها شود که می تواند به عفونت های بیشتری منجر شود. در مشکلات لثه با مصرف غذاهای داغ یا سرد، احساس حساسیت ایجاد می شود. این حساسیت ممکن است به دلیل کاهش بافت لثه یا وجود عفونت باشد. در مراحل پیشرفته بیماری، دندان ها ممکن است به حرکت درآیند یا لق شوند. حرکت دندان از نشانه های خطرناک بیماری لثه است و می تواند نشان دهنده آسیب به بافت های پشتیبان دندان ها باشد و باعث از دست دادن دندان شود باشد.

بیش تر بخوانید: تورم لثه به چه علت اتفاق می افتد؟

روش های تشخیص

تشخیص مشکلات مربوط به لثه معمولاً توسط دندانپزشک انجام می شود. دندانپزشک با بررسی لثه ها و دندان ها، علائم التهاب و عفونت دندان و لثه را شناسایی می کند. او ممکن است به رنگ، اندازه و وضعیت لثه ها توجه کند. با استفاده از ابزار مخصوص، دندانپزشک عمق پاکت های لثه ای را اندازه گیری می کند. عمق بیش از 3 میلی متر می تواند نشان دهنده مشکل در لثه باشد. این اندازه گیری به دندانپزشک کمک می کند تا شدت بیماری را ارزیابی کند.

در برخی موارد، ممکن است نیاز به عکس دندان و رادیوگرافی برای بررسی وضعیت استخوان های فک و دندان ها باشد. عکسبرداری می تواند به شناسایی آسیب های احتمالی به استخوان های پشتیبان دندان کمک کند. دندانپزشک ممکن است تاریخچه پزشکی شما را بررسی کند و از شما بپرسد که آیا بیماری های سیستمیک خاصی دارید یا از داروهای خاصی استفاده می کنید که می تواند بر سلامت لثه ها تاثیر بگذارد.

بیش تر بخوانید: ویژگی های بهترین جراح دندانپزشک چیست؟

درمان بیماری لثه

درمان بیماری لثه به شدت و نوع بیماری بستگی دارد. در زیر به برخی از روش های درمان اشاره می کنیم:

پاک سازی عمیق (Scaling and Root Planing): دندانپزشک با استفاده از روش های خاص، پلاک و رسوبات معدنی را از سطح دندان ها و لثه ها پاک می کند. این درمان معمولاً شامل جرمگیری دندان، تمیز کردن عمیق دندان ها و صاف کردن ریشه ها برای جلوگیری از تجمع باکتری ها می شود.

آنتی بیوتیک ها: در صورت وجود عفونت شدید، ممکن است نیاز به مصرف آنتی بیوتیک ها باشد. این داروها می توانند به کاهش التهاب و عفونت کمک کنند.

جراحی: در موارد پیشرفته بیماری، نیاز به جراحی برای ترمیم بافت های لثه و استخوان است. جراحی می تواند شامل پیوند بافت نرم یا استخوانی باشد تا بافت های آسیب دیده ترمیم شوند.

روش های پیشرفته: در برخی موارد، درمان های پیشرفته تری مانند لیزر درمانی نیز ممکن است برای کاهش التهاب و بهبود وضعیت لثه ها استفاده شود.

بیش تر بخوانید: آیا با انواع رو های جراحی لثه آشنایی دارید؟

درمان خانگی بیماری لثه

درمان های خانگی می توانند به بهبود سلامت لثه ها و پیشگیری از مشکلات لثه کمک کنند. یکی از روش های موثر برای کاهش التهاب لثه، استفاده از دهان شویه های طبیعی مانند آب نمک است. شستشوی دهان با محلول آب گرم و نمک می تواند باکتری ها را کاهش داده و التهاب را کم کند. برای تهیه این محلول، یک قاشق چای خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کرده و چندین بار در روز استفاده کنید.

روغن کشی با روغن نارگیل یا کنجد نیز می تواند در بهبود سلامت دهان و لثه ها موثر باشد. روغن نارگیل خواص ضدباکتری و ضدالتهابی دارد و می تواند با کاهش باکتری های مضر دهان به تسکین و درمان عفونت لثه در خانه کمک کند. برای این کار، یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در دهان بچرخانید و سپس تف کنید.

استفاده از ژل آلوئه ورا نیز برای تسکین درد و التهاب لثه مفید است. آلوئه ورا خاصیت ضدالتهابی دارد و می تواند التهاب لثه را کاهش دهد. مقداری ژل آلوئه ورا را به آرامی روی لثه ها بمالید و بعد از چند دقیقه با آب شستشو دهید. همچنین، رعایت بهداشت دهان و دندان، مانند مسواک زدن منظم با خمیردندان حاوی فلوراید و استفاده از نخ دندان، از اهمیت زیادی برخوردار است. این روش ها به همراه مراجعه منظم به دندان پزشک می توانند به حفظ سلامت لثه ها کمک کنند.

پیشگیری از بیماری لثه

پیشگیری از بیماری های دهان و دندان آسان تر از درمان آن است. مسواک زدن حداقل دو بار در روز و استفاده از نخ دندان روزانه می تواند به جلوگیری از تجمع پلاک کمک کند. همچنین، استفاده از مسواک نرم و تکنیک های صحیح مسواک زنی بسیار مهم است. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C و دیگر مواد مغذی می تواند به سلامت لثه ها کمک کند. مصرف میوه ها و سبزیجات تازه، و کاهش مصرف قندها می تواند تاثیر مثبتی بر سلامت دهان داشته باشد. ترک مصرف دخانیات می تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری های دهان و دندان و سلامت آن ها کمک کند.

معاینات دوره ای به شناسایی زودهنگام مشکلات کمک می کند. با ویزیت های منظم دندانپزشک اقدامات لازم برای پیشگیری از بیماری را به موقع انجام و توصیه های خاصی را برای بهبود بهداشت دهان و دندان ارائه می دهد.آگاهی بخشی به اعضای خانواده و دوستان درباره اهمیت بهداشت دهان و دندان و علائم بیماری لثه می تواند به پیشگیری از این بیماری کمک کند.

جمع بندی

بیماری لثه یک مشکل شایع است که می تواند عواقب جدی برای سلامت دهان و دندان داشته باشد. با آگاهی از علل، علائم، روش های تشخیص، درمان و پیشگیری از این بیماری، افراد می توانند از سلامت لثه ها و دندان های خود محافظت کنند. رعایت بهداشت دهان، مراجعه منظم به دندانپزشک و اتخاذ سبک زندگی سالم از جمله اقداماتی هستند که می توانند به جلوگیری از این بیماری کمک کنند. با توجه به اهمیت این موضوع، توصیه می شود که هر فرد نسبت به سلامت دهان و دندان های خود توجه ویژه ای داشته باشد.

سوالات متداول