صفر تا 100 جرمگیری دندان ( انواع روش ها، مزایا، مضرات و هزینه آن)
بهداشت دهان و دندان از اهمیت بالایی در سلامت عمومی برخوردار است و تأثیر قابل توجهی بر سلامت کلی بدن دارد. یکی از مهم ترین اقداماتی که می توان برای حفظ سلامت دندان ها انجام داد، پاکسازی آن ها است. این فرآیند به حذف پلاک و جرم هایی که روی دندان ها و لثه ها جمع می شود، کمک می کند و می تواند از بروز مشکلات جدی تر مانند پوسیدگی دندان و بیماری های لثه جلوگیری کند. در این مقاله به بررسی کامل تمیز کردن دندان با جرمگیری می پردازیم. درباره اهمیت و فواید پاکسازی دندان، روش ها و تکنیک های مختلفی که برای برداشتن جرم از دندان استفاده می شود، بحث می کنیم.
اهمیت جرمگیری دندان
پلاک های دندانی در واقع لایه های نازک و چسبنده ای از باکتری ها هستند که روی سطح دندان ها جمع می شوند. اگر این پلاک ها به موقع تمیز نشوند، می توانند به مواد سختی به نام جرم تبدیل شود. این جرم ها به دندان ها و لثه ها آسیب می رسانند و حتی منجر به عفونت دندان، التهاب لثه ها (ژنژیویت) یا بیماری های پیشرفته تر لثه مانند پریودنتیت و پوسیدگی دندان می شوند. در این شرایط تمیز کردن دندان با برداشتن جرم یک ضرورت محسوب می شود.
جرمگیری چیست؟
جرمگیری یا اسکیلینگ دندان یک روش حرفه ای است که در دندانپزشکی انجام می شود. در این روش، دندانپزشک از ابزارهای خاصی برای پاکسازی دندان ها استفاده می کند و به کمک آن ها جرم های روی دندان و زیر لثه ها را برمی دارد. معمولاً این فرآیند به دو بخش تقسیم می شود:
تمیز کردن سطح دندان ها
این مرحله شامل حذف جرم های موجود روی سطح دندان ها است که به کمک ابزارهای دستی یا دستگاه های اولتراسونیک انجام می شود. این دستگاه ها ارتعاشات با فرکانس بالا تولید می کنند که به شکستن و جدا شدن جرم های سخت کمک می کند.
برداشتن جرم های زیر لثه
این مرحله به نام “روت پلنینگ” شناخته می شود و شامل پاکسازی ریشه دندان ها است. این بخش از فرآیند به دندانپزشک کمک می کند تا باکتری ها و جرم های موجود در زیر خط لثه را که به سلامت دندان ها آسیب می زنند، بردارد. این فرآیند می تواند به کاهش التهاب لثه ها و جلوگیری از پیشرفت بیماری های لثه کمک کند.
انواع روش های جرمگیری دندان
در دندانپزشکی، روش های مختلفی برای تمیز کردن دندان ها و برداشتن جرم از آن ها استفاده می شود که برخی از آن ها عبارت اند از:
پاکسازی دستی دندان
روش دستی یکی از قدیمی ترین و رایج ترین روش ها برای اسکیلینگ دندان است. در این روش دندانپزشک از ابزارهای دستی کوچک استفاده می کند تا جرم ها و پلاک های چسبیده به دندان ها را به صورت دستی برطرف کند. تمیز کردن دستی به دقت و مهارت دندانپزشک وابسته است و ممکن است زمان بیشتری نسبت به روش های دیگر نیاز داشته باشد.
برداشتن جرم دندان اولتراسونیک دندان
در این روش از دستگاه هایی استفاده می شود که امواج اولتراسونیک (فراصوت) تولید می کنند. این امواج با ایجاد ارتعاشات کوچک باعث شکستن جرم های سخت و چسبنده می شوند و آن ها را از دندان جدا می کنند. التراسونیک سریع تر و راحت تر از پاکسازی دستی است و به همین دلیل در بسیاری از مطب های دندان پزشکی به عنوان روش اصلی استفاده می شود.
جرمگیری دندان با لیزر
استفاده از لیزر در تمیز کردن دندان یک روش جدید و پیشرفته است. این روش به دندانپزشک امکان می دهد که بدون تماس مستقیم، جرم ها و پلاک ها را از روی دندان ها و لثه ها حذف کند. این تکنیک ممکن است درد و خونریزی کمتری ایجاد کند و برای بیمارانی که حساسیت بیشتری دارند مناسب باشد.
جت آب
این روش از جت های کوچک آب استفاده می کند که با فشار زیاد به جرم ها و پلاک ها ضربه می زنند و آن ها را از دندان ها جدا می کنند. این روش کمتر تهاجمی است و برای بیمارانی که از روش های سنتی نگران هستند، مناسب است.
مزایای جرمگیری دندان
پیشگیری از بیماری های لثه و پوسیدگی دندان
یکی از مهم ترین فواید پاکسازی دندان این است که می تواند از ابتلا به بیماری های لثه جلوگیری کند. پلاک ها و جرم هایی که در ناحیه لثه تجمع می کنند، منجر به التهاب و عفونت می شوند و در صورت پیشرفت، می توانند باعث تخریب استخوان فک شوند. با برداشتن جرم از دندان می توان این مشکلات را به موقع کنترل کرد. علاوه بر این پلاک های چسبیده به دندان ها اسید تولید می کنند که باعث پوسیدگی دندان ها می شوند. اسکیلینگ می تواند این پلاک ها را از بین ببرد و از پوسیدگی جلوگیری کند.
حفظ زیبایی دندان ها و بهبود بوی دهان
تمیز کردن دندان ها، لکه ها و زردی هایی که به مرور زمان روی دندان ها ایجاد می شوند نیز برداشته می شوند. این موضوع به بهبود ظاهر دندان ها و لبخند بیمار کمک می کند. از طرفی بوی بد دهان معمولاً به دلیل تجمع باکتری ها و جرم ها در دهان ایجاد می شود. پاکسازی دندان ها، این باکتری ها از بین می روند و بوی دهان نیز بهبود پیدا می کند.
مضرات جرمگیری دندان
هرچند برداشتن جرم از دندان فرآیند ایمنی است، اما ممکن است برخی از بیماران پس از این عمل احساس ناراحتی کنند. برخی از عوارض و مشکلات احتمالی پس از تمیز کردن دندان عبارتند از:
حساسیت دندان ها: پس از اسکیلینگ دندان، ممکن است دندان ها به طور موقت حساس تر شوند. برخی از افراد اعتقاد دارند این حساسیت مربوط به نازک شدن دندان است. اما این حساسیت معمولاً به دلیل برداشته شدن لایه جرم است که سطح دندان ها را پوشانده بود و معمولاً به مرور زمان کاهش می یابد و قابل کنترل است.
خونریزی لثه: در برخی موارد لثه ها پس از پاکسازی خونریزی می کنند. این خونریزی معمولاً به دلیل التهاب لثه ها به وجود می آید و با بهبودی لثه ها متوقف می شود.
تحلیل لثه ها: در موارد شدید بیماری لثه، ممکن است پس از برداشتن جرم از دندان، لثه ها دچار تحلیل شوند و دندان ها بلندتر به نظر برسند. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می دهد که بیماری لثه در مراحل پیشرفته باشد.
عفونت: در موارد نادر، پس از پاکسازی دندان ها، لثه ها به دلیل باکتری های موجود در دهان دچار عفونت می شوند. این عارضه با استفاده از آنتی بیوتیک ها قابل درمان است.
مراقبت های پس از پاکسازی دندان
پس از تمیز کردن دندان ها، رعایت مراقبت های مناسب به حفظ سلامت دهان و دندان کمک می کند. مسواک زدن حداقل دو بار در روز به حذف پلاک های جدید از روی دندان ها کمک می کند و مانع از تجمع مجدد جرم ها می شود. نخ دندان به تمیز کردن نواحی بین دندان ها کمک می کند که مسواک به آن ها دسترسی ندارد. این کار به جلوگیری از تشکیل پلاک و جرم در این نواحی کمک می کند. علاوه بر این موارد استفاده از دهانشویه های ضد باکتری نیز می توانند به کاهش باکتری های موجود در دهان کمک و از تشکیل پلاک ها جلوگیری کنند.
هزینه جرمگیری دندان
هزینه برداشتن جرم از روی دندان به عوامل مختلفی مانند موقعیت جغرافیایی، میزان جرم موجود، پیچیدگی کار و تخصص دندانپزشک بستگی دارد. به طور کلی، هزینه پاکسازی دندان در یک کلینیک دندانپزشکی می تواند از 300,000 تا 1,500,000 تومان در هر جلسه متغیر باشد. اگر نیاز به جرمگیری عمیق یا تسطیح ریشه (که برای درمان بیماری های لثه شدیدتر انجام می شود) باشد، این مبلغ ممکن است افزایش یابد. در این موارد، هزینه ها می تواند بین 1,000,000 تا 5,000,000 تومان یا بیشتر باشد.
جرمگیری دندان خانگی
پاکسازی دندان به روش خانگی شامل استفاده از روش ها و ابزارهای ساده ای است که به حذف پلاک و کاهش جرم روی دندان ها کمک می کند. اگرچه جرم گیری حرفه ای توسط دندانپزشک ضروری است، اما برخی از افراد تمایل دارند به روش های خانگی نیز برای بهبود بهداشت دهان و دندان خود تکیه کنند.
روش های رایج جرم گیری خانگی شامل استفاده از خمیر دندان های مخصوص حاوی ترکیبات ضد پلاک مانند فلوراید، مسواک زدن به روش صحیح و منظم، استفاده از نخ دندان برای پاکسازی بین دندان ها و شستشو با دهانشویه های آنتی باکتریال است. همچنین برخی افراد از سرکه سیب، جوش شیرین یا روغن نارگیل به عنوان روش های طبیعی برای تمیز کردن دندان ها و از بین بردن لکه ها استفاده می کنند. با این حال، این روش ها تنها تا حدی موثرند و نمی توانند جایگزین کامل جرم گیری تخصصی در مطب دندانپزشک شوند.
نتیجه گیری
جرمگیری دندان یکی از اصولی ترین و ضروری ترین روش ها برای حفظ سلامت دهان و دندان است. با حذف جرم ها و پلاک های روی دندان ها، می توان از مشکلاتی مانند پوسیدگی، بیماری های لثه و بوی بد دهان جلوگیری کرد. روش های مختلفی برای تمیز کردن دندان ها وجود دارد که هرکدام مزایا و محدودیت های خاص خود را دارند. مهم ترین نکته، مراجعه منظم به دندانپزشک و رعایت مراقبت های خانگی است تا دندان ها و لثه ها در وضعیت سالمی باقی بمانند.
سوالات متداول
خیر، تمیز کردن دندان ها نه تنها باعث ضعیف شدن دندان ها نمی شود بلکه از تجمع پلاک و جرم که می توانند دندان ها را آسیب پذیر کنند، جلوگیری می کند. این کار به حفظ سلامت دندان ها کمک می کند.
به طور کلی، توصیه می شود هر 6 ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا در صورت نیاز، برداشتن جرم از دندان ها انجام شود. اما در مواردی که تجمع جرم بیشتر باشد، ممکن است نیاز به تمیز کردن بیشتری باشد.
بیشتر افراد هنگام اسکیلینگ دندان احساس درد نمی کنند، اما ممکن است کمی ناراحتی یا حساسیت جزئی تجربه کنند. در صورت وجود حساسیت بالا، دندانپزشک می تواند از بی حسی موضعی استفاده کند.
بله، اما بهتر است تا چند ساعت پس از تمیز کردن دندان از مصرف غذاها و نوشیدنی های خیلی سرد یا داغ که ممکن است باعث تحریک دندان های حساس شوند، خودداری کنید.