زخم لثه دندان مصنوعی: علل، پیشگیری و درمان

استفاده از پروتز دندان یا همان دندان مصنوعی راهی مؤثر برای بازگرداندن لبخند و عملکرد دهان در افرادی است که دندان های خود را از دست داده اند. اما یکی از مشکلاتی که برخی افراد با دندان مصنوعی تجربه می کنند، بروز زخم لثه است که باعث درد، التهاب و ناراحتی در ناحیه لثه ها می شود. این مشکل می تواند لذت و راحتی استفاده از دندان مصنوعی را کاهش دهد و به مرور زمان مشکلات دیگری را نیز به دنبال داشته باشد.

علل ایجاد زخم لثه

استفاده از پروتز دندان می تواند چالش هایی را برای سلامت دهان و لثه ها به همراه داشته باشد. زخم های لثه یکی از مشکلات رایج در میان افرادی است که از پروتز دندان استفاده می کنند. عوامل مختلفی ممکن است باعث ایجاد این زخم ها شوند، و در ادامه به رایج ترین آن ها اشاره می کنیم:

عدم تطابق مناسب دندان مصنوعی

یکی از دلایل اصلی ایجاد زخم لثه، عدم تطابق درست پروتز دندان با شکل و اندازه دهان است. اگر دندان مصنوعی به خوبی بر روی لثه ها قرار نگیرد و به صورت یکنواخت توزیع نشود، می تواند به بخش های خاصی از لثه فشار اضافی وارد کرده و منجر به ایجاد زخم و التهاب در آن ناحیه شود. این مشکل اغلب در مواردی مشاهده می شود که دندان مصنوعی به درستی توسط دندانپزشک تنظیم نشده باشد یا پس از مدتی استفاده، به دلیل تغییر شکل لثه ها و استخوان فک، این تطابق از بین برود.

فشار زیاد بر لثه ها

دندان مصنوعی ها باید طوری طراحی شوند که فشار را به صورت یکنواخت و مناسب بر روی لثه ها توزیع کنند. اما در برخی موارد، به دلیل طراحی نامناسب یا سایش دندان مصنوعی، فشار بیشتری به برخی نقاط خاص از لثه وارد می شود. این فشار بیش از حد می تواند به آسیب لثه ها منجر شده و باعث ایجاد زخم و التهاب لثه در آن ناحیه شود.

زخم لثه دندان مصنوعی با دلیل ساییدگی و آسیب های مکانیکی

یکی دیگر از عوامل زخم لثه، ساییدگی و خراشیدگی ناشی از پروتز دندان فرسوده و قدیمی است. دندان مصنوعی ها با گذشت زمان و به علت استفاده روزانه، دچار سایش می شوند. این سایش می تواند باعث تغییر در سطح صاف پروتز شود و نقاط تیز یا زبر ایجاد کند که به لثه آسیب می رساند. علاوه بر این، ساییدگی و آسیب به پروتز دندان باعث عدم تناسب آن با لثه ها می شود و در نتیجه با تماس های نامناسب، زخم هایی در لثه ها ایجاد می کند. این زخم ها می توانند به مرور زمان دردناک شوند و به بهبودی طولانی مدت نیاز داشته باشند.

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

حفظ بهداشت دهان و دندان برای افرادی که دندان مصنوعی دارند، اهمیت ویژه ای دارد. تجمع پلاک های باکتریایی و ذرات غذایی در نواحی بین دندان مصنوعی و لثه، می تواند به التهاب و عفونت لثه ها منجر شود. این تجمع باکتری ها محیط مناسبی برای رشد میکروب ها و ایجاد عفونت فراهم می کند که باعث حساسیت و زخم لثه می شود.

زخم لثه دندان مصنوعی به علت خشکی دهان

خشکی دهان یکی دیگر از مشکلاتی است که در افرادی که از دندان مصنوعی استفاده می کنند، بیشتر شایع است. بزاق دهان نقش مهمی در محافظت از لثه ها و دهان دارد. کاهش ترشح بزاق می تواند منجر به خشکی دهان شود که این مشکل باعث آسیب پذیری بیشتر لثه ها و افزایش احتمال بروز زخم های دهانی می شود. بزاق نه تنها به حفظ رطوبت دهان کمک می کند، بلکه خاصیت ضد باکتریایی دارد و از رشد باکتری ها جلوگیری می کند. در نتیجه، کاهش بزاق می تواند با ایجاد شرایط مناسب برای رشد باکتری ها، زخم های دهانی را تسریع کند.

استفاده نادرست و طولانی مدت از دندان مصنوعی

برخی افراد ممکن است پروتز دندان خود را به مدت طولانی و بدون وقفه استفاده کنند. در واقع، استفاده مداوم و طولانی مدت از دندان مصنوعی، بدون استراحت برای لثه ها، می تواند به زخم ها و التهاب های لثه منجر شود. توصیه می شود دندان مصنوعی در شب ها برداشته شود تا لثه ها فرصتی برای استراحت و بازیابی داشته باشند.

 استفاده از مواد حساسیت زا در ساخت دندان مصنوعی

در مواردی نادر، برخی افراد ممکن است به مواد مورد استفاده در ساخت دندان مصنوعی حساسیت داشته باشند. این حساسیت می تواند به التهاب، خارش و ایجاد زخم در لثه ها منجر شود. اگر فردی پس از دریافت دندان مصنوعی دچار مشکلاتی مانند قرمزی، التهاب شدید یا خارش شد، بهتر است با دندان پزشک خود مشورت کند تا در صورت نیاز، دندان مصنوعی با ماده ای دیگر ساخته شود.

علائم زخم لثه ناشی از دندان مصنوعی

زخم لثه ممکن است با علائم متفاوتی همراه باشد و هر فرد با توجه به شدت و علت مشکل، علائم مختلفی را تجربه کند. برخی از علائم رایج شامل موارد زیر است:

• درد و حساسیت در ناحیه لثه
• التهاب و قرمزی
• تورم در نقاط خاصی از لثه
• خونریزی هنگام برداشتن یا قرار دادن دندان مصنوعی
• بوی بد دهان و طعم ناخوشایند

اگر این علائم بیش از چند روز ادامه یابد، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید تا از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری شود.

روش های پیشگیری از زخم لثه در افراد دارای دندان مصنوعی

پیشگیری از زخم لثه برای افرادی که از پروتز دندان استفاده می کنند، می تواند کیفیت زندگی و راحتی استفاده از پروتز را بهبود بخشد. تنظیم دوره ای پروتز دندان و بررسی تطابق آن با لثه ها به کمک دندانپزشک می تواند از ایجاد زخم ها و مشکلات دیگر جلوگیری کند. برای جلوگیری از تجمع باکتری ها و ذرات غذایی، دندان مصنوعی و لثه ها باید به طور منظم تمیز شوند. شستشوی دندان مصنوعی با آب گرم و مسواک زدن لثه ها با مسواک نرم می تواند در کاهش التهاب و جلوگیری از زخم ها موثر باشد.

مرطوب کننده های دهانی می توانند به رفع خشکی دهان کمک کنند و لثه ها را در برابر آسیب های مکانیکی مقاوم تر سازند. مصرف غذاهای سفت و خشک می تواند به فشار و آسیب بیشتر به لثه ها منجر شود. در صورتی که لثه ها حساس و مستعد زخم هستند، بهتر است از این نوع غذاها اجتناب کنید. استفاده از چسب های دندان مصنوعی و محصولات مشابه می تواند به توزیع مناسب فشار کمک کند و از ایجاد نقاط فشار ناهمگون جلوگیری نماید.

درمان زخم لثه ناشی از دندان مصنوعی

اگر افرادی که از پروتز دندان استفاده می کنند دچار زخم لثه شوند، برای کاهش درد و بهبود زخم ها می توانند از روش های زیر استفاده کنند:

استفاده از دهانشویه های ضدعفونی کننده

یکی از روش های موثر در درمان زخم لثه، استفاده از دهانشویه های ضدعفونی کننده است. دهانشویه حاوی کلرهگزیدین یکی از گزینه های مناسب است که به تمیز کردن ناحیه زخم و کاهش احتمال عفونت کمک می کند. کلرهگزیدین با از بین بردن باکتری ها در ناحیه لثه و دهان، محیطی بهداشتی برای بهبود زخم ها فراهم می کند. بهتر است این دهانشویه ها طبق توصیه دندانپزشک و به میزان مناسب استفاده شوند، زیرا مصرف زیاد آن ها می تواند به تغییر رنگ دندان ها یا احساس خشکی در دهان منجر شود.

 استفاده از ژل های ضد التهاب برای درمان زخم لثه دندان مصنوعی

استفاده از ژل های ضد التهاب یکی دیگر از روش های تسکین و درمان زخم های لثه است. محصولات حاوی آلوئه ورا مواد طبیعی دیگر می توانند به کاهش درد و التهاب کمک کرده و فرایند بهبودی را تسریع کنند. آلوئه ورا خاصیت ضد التهابی و ترمیمی دارد و به آرامی روی زخم ها تاثیر می گذارد و به لثه ها کمک می کند تا سریع تر بهبود یابند. این ژل ها باید به آرامی و بدون فشار روی ناحیه آسیب دیده استفاده شوند تا بافت های حساس لثه تحریک نشوند.

درمان با داروهای ضد درد و ضد التهاب

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن، قطره های ضدغفونی کننده و تسکین دهنده می توانند به کاهش درد و تورم در ناحیه لثه کمک کنند. این داروها با کاهش التهاب و درد، راحتی بیشتری برای فرد ایجاد می کنند. البته این داروها باید طبق دستور پزشک مصرف شوند، زیرا مصرف طولانی مدت آن ها می تواند عوارض جانبی داشته باشد. همچنین توصیه می شود برای پیشگیری از حساسیت، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی را پس از مشورت با پزشک مصرف کنید.

 استفاده از کمپرس آب سرد و گرم

استفاده از کمپرس سرد و گرم یکی از درمان های خانگی زخم لثه ناشی از دندان مصنوعی است. کمپرس سرد به کاهش درد و تورم ناحیه آسیب دیده کمک می کند و می تواند به تسکین سریع درد زخم کمک کرده و التهاب را کنترل کند. به طور معمول، کمپرس سرد باید به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی ناحیه قرار داده شود و سپس برداشته شود تا از تحریک بیش از حد لثه ها جلوگیری شود.کمپرس گرم نیز می تواند در مراحل بعدی به تسریع فرآیند بهبودی کمک کند، زیرا گرما گردش خون را در ناحیه افزایش داده و به بهبود سریع تر زخم ها کمک می کند. استفاده از این دو روش به صورت متناوب و با توجه به وضعیت زخم، موثر خواهد بود.

جمع بندی

زخم لثه در افراد دارای دندان مصنوعی مشکلی شایع است که می تواند تجربه استفاده از دندان مصنوعی را ناخوشایند کند. اما با رعایت نکات بهداشتی، مراجعه منظم به دندان پزشک و استفاده از روش های درمانی مناسب، می توان از ایجاد زخم ها پیشگیری کرد یا آن ها را درمان نمود. اگر شما نیز از پروتز دندان استفاده می کنید و با زخم های لثه مواجه هستید، بهتر است به سرعت به دنبال راه حل های پیشگیرانه و درمانی باشید تا از آسیب های جدی تر جلوگیری کنید.

سوالات متداول